Koopkracht Nederlandse bevolking daalde met 1,2% in 2022

In 2022 daalde de koopkracht van de Nederlandse bevolking gemiddeld met 1,2%. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door de hoge inflatie in dat jaar. De koopkracht van huishoudens met een laag inkomen verbeterde echter, dankzij de energietoeslag die werd verstrekt om de stijgende energierekening te dekken. Zonder deze toeslag zou het gemiddelde koopkrachtverlies in de hele bevolking groter zijn geweest, namelijk 2,9%. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de inkomens van de Nederlandse bevolking.

Invloed van hoge inflatie op koopkracht

De daling van de koopkracht werd vooral veroorzaakt door de hoge inflatie in 2022, die onder andere het gevolg was van sterk stijgende energieprijzen. De inkomens van de bevolking stegen in 2022 gemiddeld met 5,5%. Dit was echter minder dan de geschatte inflatie van 6,8%, waardoor de koopkracht daalde.

Koopkracht bijstandsontvangers steeg door energietoeslag

Terwijl de koopkracht van werknemers en zelfstandigen daalde, steeg die van bijstandsontvangers gemiddeld met 4,4%. Bijna 80% van deze groep zag hun koopkracht toenemen of gelijk blijven. Bijstandsontvangers en andere huishoudens met een laag inkomen ontvingen in 2022 een energietoeslag om de sterk gestegen energierekening te kunnen betalen. Zonder deze compenserende maatregelen zou de koopkracht van bijstandsontvangers met 4,5% gedaald zijn.

Koopkracht pensioenontvangers daalde

De koopkracht van pensioenontvangers nam in 2022 gemiddeld met meer dan 3% af. Zonder energiemaatregelen zou dit verlies 4,4% zijn geweest. De koopkracht van pensioenontvangers met een laag inkomen steeg wel door de energietoeslag. Het merendeel van de pensioenontvangers had echter een te hoog inkomen om voor de energietoeslag in aanmerking te komen en kreeg te maken met koopkrachtverlies.

Nieuwe methode voor het meten van energieprijzen

Het CBS gebruikt vanaf juni 2023 een nieuwe methode om energieprijzen te meten en te verwerken in de Consumentenprijsindex (CPI). Deze verandering heeft gevolgen voor het inflatiecijfer. De jaarlijkse inflatiecijfers die zijn gebruikt bij de berekening van de koopkrachtontwikkelingen in 2021 (2,1%) en 2022 (6,8%), zijn gebaseerd op deze nieuwe methode.