Canadese rechtbank vereist warrant voor politie om IP-adressen op te vragen

Het Hooggerechtshof van Canada heeft vrijdag geoordeeld dat de politie een bevel moet verkrijgen voordat ze een IP-adres van een Canadees kunnen opvragen. Dit is een grote overwinning voor voorstanders van privacy. Met een uitspraak van 5 tegen 4 stelde het Hooggerechtshof dat Canadezen grondwettelijk beschermde privacyrechten hebben als het gaat om politieverzoeken over hun online activiteiten.

Privacy is vitaal

“Persoonlijke privacy is vitaal voor individuele waardigheid, autonomie en persoonlijke groei. De bescherming ervan is een fundamentele voorwaarde voor het bloeien van een vrije en gezonde democratie,” luidde de meerderheidsuitspraak. Om deel te nemen aan het internet, moeten gebruikers abonnee-informatie onthullen aan hun internetprovider, en Canadezen zijn niet verplicht om digitale kluizenaars te worden om enige privacy in hun leven te behouden.

De zaak

De uitspraak was het gevolg van een onderzoek uit 2017 door de politie van Calgary naar frauduleuze online aankopen bij een slijterij. De politie ging naar het betalingsverwerkingbedrijf van de slijterij, Moneris, en vroeg om IP-adressen gerelateerd aan de aankopen. Ze hadden geen bevel. Moneris overhandigde twee IP-adressen die werden gebruikt voor de transacties, waarna de politie een gerechtelijk bevel verkreeg dat een internetprovider verplichtte om de namen en adressen die bij de IP-adressen hoorden, over te dragen. Dit leidde tot een huiszoeking bij Andrei Bykovets en zijn arrestatie op beschuldiging van het bezit van creditcards en identificatiedocumenten van anderen.

Verwachting van privacy

Bykovet betwistte het recht van de politie om zijn IP-adres van Moneris te verkrijgen en voerde aan dat dit zijn grondwettelijke rechten tegen onredelijke doorzoeking en inbeslagneming schond. Zowel de rechter van de rechtbank als het Hof van Beroep van Alberta oordeelden dat Canadezen geen redelijke verwachting van privacy hadden voor hun IP-adres. Het Hooggerechtshof was het daar niet mee eens.

Risico’s voor privacy

“Toegang tot IP-adressen zonder gerechtelijke voorafgaande toestemming houdt intense privacyrisico’s in,” luidde het besluit. De uitspraak van het Hooggerechtshof betekent echter niet dat de politie geen toegang meer heeft tot IP-adressen. Het vereist alleen dat ze eerst een gerechtelijk bevel krijgen - een proces waarvan politieorganisaties hebben gezegd dat het tijd kost, vooral voor urgente zaken.

Reacties op de uitspraak

De BC Civil Liberties Association, die tussenbeide kwam in de zaak, verwelkomde op vrijdag de meerderheidsbeslissing van de rechtbank en zei “verheugd” te zijn dat de rechtbank erkende dat privacy “steeds belangrijker” is geworden in het digitale tijdperk. “Als we weten dat de politie ons online in de gaten kan houden, zouden onze rechten op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging allemaal worden ingeperkt,” zei Vibert Jack, de directeur van de BCCLA, in een interview.

Het Hooggerechtshof merkte op dat het bepalen van een redelijke verwachting van privacy onder de grondwet een “oefening in evenwicht” is, maar merkte ook op dat het internet de hoeveelheid persoonlijke informatie enorm heeft vergroot. “Het intens privékarakter van de informatie die een IP-adres kan verraden, suggereert sterk dat het publieke belang om met rust te worden gelaten, moet prevaleren boven het belang van de overheid om haar wetshandhavingsdoelen te bevorderen,” luidde het besluit.