Nobel Prijs Natuurkunde voor Experimenten met Licht

De Nobelprijs voor de Natuurkunde van dit jaar is toegekend aan Pierre Agostini, Ferenc Krausz en Anne L’Huillier voor hun experimenten met licht. Hun onderzoek heeft een methode aangetoond om extreem korte lichtpulsen te creëren waarmee snelle processen binnen atomen kunnen worden vastgelegd en bestudeerd.

Ultrakorte Lichtpulsen

Het trio heeft lichtpulsen geproduceerd die zo kort zijn dat ze worden gemeten in attoseconden. Eén attoseconde is een quintiljoenste van een seconde - het is voor een seconde wat één seconde is voor de leeftijd van het universum. Met deze bijna onvoorstelbaar korte pulsen, vergelijkbaar met een ultra-hoge snelheid sluiter, kan worden onderzocht hoe elektronen zich gedragen.

Elektronen zijn deeltjes binnen atomen en ze bewegen ongelooflijk snel - in miljardsten van een seconde. Voordat deze doorbraak werd bereikt, verschenen ze als wazige vlekken onder de meest geavanceerde microscopen - hun beweging en gedrag was te snel om te volgen.

Belangrijke Doorbraak

Eva Olsson, voorzitter van het Nobelcomité voor de Natuurkunde, zei: “We kunnen nu de deur openen naar de wereld van de elektronen. Attoseconde fysica geeft ons de kans om mechanismen te begrijpen die worden beheerst door elektronen.”

De ontwikkeling van de “attoseconde fysica” helpt om belangrijke processen binnen atomen en moleculen scherper in beeld te brengen. Het is waarschijnlijk dat dit zal leiden tot nog nauwkeurigere elektronenmicroscopen, veel snellere elektronica en nieuwe tests die in staat zijn ziekten in een veel eerder stadium te diagnosticeren.

Eer voor Vrouwelijke Wetenschapper

Prof. L’Huillier, die werkzaam is aan de Universiteit van Lund in Zweden, is slechts de vijfde vrouw die een Nobelprijs voor de natuurkunde wint. Ze beschreef de ervaring als “ongelooflijk” en noemde het “heel, heel speciaal” dat er niet zoveel vrouwen zijn die deze prijs krijgen.

Prof. Pierre Agostini is gevestigd aan de Ohio State University in de VS en Prof. Ferenc Kraus is aan het Max Planck Instituut voor Quantum Optics in Duitsland. De winnaars delen een prijzengeld van 11 miljoen Zweedse kroon (824.000 pond).