Toename verkeersongevallen in Nederland: roep om meer lokale bevoegdheden

De verkeersveiligheid in Nederland verslechtert. Zowel landelijke als Rotterdamse cijfers tonen een aanzienlijke toename in het aantal verkeersdoden en gewonden. Om deze trend te keren, is er een sterke roep om gemeenten meer bevoegdheden te geven om de verkeersveiligheid zelf te verbeteren. De pakkans op verkeersovertredingen is te laag en moet aanzienlijk verhoogd worden. Alleen door zelf flitspalen te plaatsen en handhavers in te zetten, kunnen gemeenten en provincies effectiever optreden tegen snelheidsovertredingen, alcoholgebruik achter het stuur en asociaal rijgedrag.

Voorstel voor meer lokale bevoegdheden

Op initiatief van Rotterdam is er een voorstel gelanceerd aan het kabinet en de Tweede Kamer. Een brede coalitie van gemeenten en belangenorganisaties vraagt hierin om lokale overheden meer bevoegdheden te geven om zelf de verkeersveiligheid te handhaven en hun inwoners in het verkeer te beschermen. Op dit moment zijn de verantwoordelijkheden versnipperd, wat een daadkrachtige aanpak in de weg staat.

Steun vanuit de VNG en andere organisaties

Het voorstel ‘Van Versnipperde Verantwoordelijkheden naar Veilig Verkeer’ wordt ondersteund door de G4-steden, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Bovag, de ANWB, de Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland. De VNG benadrukt dat lokale overheden bij uitstek de onveilige verkeerssituaties in hun steden en dorpen kennen. Om hier effectief iets aan te kunnen doen, moeten gemeenten in de aanpak meer zelf kunnen beslissen én uitvoeren.

Verkeersveiligheidscijfers

In 2022 waren er landelijk 745 verkeersdoden en raakten 8.300 mensen gewond, respectievelijk 27% en 22% meer dan het jaar ervoor. In Rotterdam steeg het aantal verkeersslachtoffers met een vergelijkbare snelheid. In 2023 telde Rotterdam 14 verkeersdoden en raakten 1.466 mensen gewond. Veel andere gemeenten kampen met dezelfde stijgende trend. Het gedrag van verkeersovertreders wordt sterk beïnvloed door de ervaren kans om gepakt te worden. Uit Rotterdams onderzoek blijkt dat 82% van de respondenten de pakkans in het verkeer laag inschat.

Voorstellen voor verbetering

Concreet zijn de belangrijkste voorstellen van de gemeenten:

• Geef lokale overheden de bevoegdheid om eigen gemeentelijke flitspalen te plaatsen al naar gelang de lokale behoefte.
• Verruim de bevoegdheden van bijzondere opsporingsambtenaren (boa’s) om te handhaven op verkeersovertredingen van gemotoriseerd verkeer.
• De inkomsten uit de flitspalen gaan naar een lokaal verkeersveiligheidsfonds. Uit dit fonds kunnen meer onveilige straten, fietspaden en kruispunten worden aangepakt, of kan extra handhavingscapaciteit worden gecreëerd, op kosten van verkeersovertreders.

Het is duidelijk dat er actie nodig is om de verkeersveiligheid te verbeteren. Deze voorstellen zijn een stap in de juiste richting om gemeenten meer mogelijkheden te geven om hun straten veiliger te maken.