Europese landen tekenen memorandum voor ontwikkeling van luchtverdedigingssysteem SkyShield

  Lithuanian MoD

Op 12 oktober 2023 ondertekenden verschillende Europese landen in Brussel een memorandum betreffende het Europese SkyShield-systeem. Dit initiatief, geleid door Duitsland, streeft ernaar een geïntegreerd luchtverdedigingssysteem voor Europa te creëren, inclusief verdedigingsmogelijkheden tegen ballistische raketten. De roep om zo’n systeem wordt sterker door toenemende geopolitieke spanningen, onder meer door de oorlog in Oekraïne en recente aanvallen op Israël.

Het ontstaan van het SkyShield-initiatief

Het European SkyShield Initiative (ESSI) werd voor het eerst voorgesteld door de Duitse bondskanselier Olaf Scholz in augustus 2022, als reactie op Russische aanvallen op Oekraïne en groeiende zorgen over het vermogen van Europa om zich te verdedigen tegen bedreigingen. Het initiatief beoogt onder meer de Integrated Air Defense System van de NAVO te versterken en omvat gezamenlijke aankoop van luchtverdedigingssystemen.

Deelnemende landen

Negentien Europese staten nemen deel aan het initiatief. Naast Duitsland zijn de oprichtende landen België, Bulgarije, Tsjechië, Estland, Finland, Hongarije, Letland, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Slowakije, Slovenië, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk. In februari 2023 sloten Denemarken en Zweden zich aan bij het project, en in juli 2023 tekenden ook Oostenrijk en Zwitserland de verklaring om zich bij het initiatief aan te sluiten.

Verdedigingsstrategieën

Het ESSI hanteert een gelaagde aanpak van de luchtverdediging. Voor de middellange afstand zijn er plannen om voornamelijk het IRIS-T SLM-systeem te gebruiken. Voor langeafstandsverdediging zal het MIM-104 Patriot-systeem centraal staan. Voor zeer lange afstanden, met name die buiten de atmosfeer van de aarde, zal het Arrow 3-systeem worden ingezet.

Kritiek op het SkyShield-initiatief

Ondanks de brede steun voor het initiatief, is niet iedereen in Europa het ermee eens. Frankrijk heeft het initiatief bijvoorbeeld betwist, vanwege de overmatige afhankelijkheid van apparatuur en technologie die buiten Europa wordt geproduceerd in de Duitse plannen. Verschillende grote Europese staten, waaronder Frankrijk, Polen, Italië en Spanje, hebben nog geen beslissing genomen om zich bij ESSI aan te sluiten.

Desondanks vertegenwoordigt het European SkyShield Initiative een interessante stap in de consolidatie van de Europese luchtverdediging. Het initiatief wil de groeiende behoefte aan versterking van de luchtverdedigingsmogelijkheden van de NAVO en Europa aanpakken.