Mensen met buitenlandse herkomst vaker gecontroleerd door politie

Volgens een rapport van de Veiligheidsmonitor 2023 van het CBS worden mensen met een buitenlandse herkomst vaker gecontroleerd door de politie dan mensen met een Nederlandse herkomst. Dit geldt met name voor de tweede generatie, waarbij de gecontroleerde persoon in Nederland is geboren, maar één of beide ouders in het buitenland zijn geboren.

Controle door politie

In 2023 gaf 8% van de mensen met Nederlandse herkomst aan in de afgelopen twaalf maanden door de politie te zijn gecontroleerd. Dit percentage lag hoger bij mensen die buiten Nederland zijn geboren (9%) en was het hoogst bij de tweede generatie (11%). Vooral mensen met ouders die in Marokko, Turkije of Suriname zijn geboren, gaven dit relatief vaak aan.

Jonge mannen en controle door politie

Jonge mannen worden in het algemeen het vaakst door de politie gecontroleerd. Bij de tweede generatie jonge mannen met in Marokko, Turkije of Suriname geboren ouders gebeurt dit het meest. 32% van de Nederlands-Marokkaanse jonge mannen (15 tot 25 jaar) zei in de afgelopen twaalf maanden door de politie te zijn gecontroleerd. Bij jonge mannen met Nederlandse herkomst was dit 21%.

Reden voor controle

De meeste mensen die zijn gecontroleerd, gaven aan dat de politie hen de reden voor de controle heeft verteld (86%). Bij mensen met een buitenlandse herkomst was dit percentage lager (78%). Ook vonden zij de gegeven reden minder vaak duidelijk (84% ten opzichte van 89% bij de totale bevolking).

Behandeling door politie

De meerderheid van de mensen die zijn gecontroleerd (80%), zei dat de politie hen rustig, respectvol en correct heeft behandeld. Bij de Nederlands-Turkse tweede generatie vond echter slechts 62% dat zij tijdens de laatste controle op deze manier zijn behandeld.

Afkomst als mogelijke reden voor controle

Volgens 9% van de mensen die zijn gecontroleerd, was hun afkomst, huidskleur of uiterlijk een reden voor de politiecontrole. Bij mensen met een Nederlandse herkomst dacht 4% dit. Mensen van de Nederlands-Marokkaanse tweede generatie gaven het vaakst aan te vermoeden dat hun afkomst, huidskleur of uiterlijk een rol heeft gespeeld bij de controle (35%).

Het CBS suggereert dat verschillen in ervaringen met de politie tussen mensen van verschillende herkomstgroepen en generaties deels te maken kunnen hebben met een andere samenstelling van de groepen. Echter, na correctie voor factoren zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en stedelijkheid van de woongemeente, bleken deze factoren nauwelijks invloed te hebben op de resultaten. Wel werden na deze correctie de herkomstverschillen in het percentage dat zei door de politie gecontroleerd te zijn kleiner.